Բարոկկո և կլասիցիզմ. Մադրիդի թագավորական պալատը` որպես բարոկկո ոճի նմուշ

Բարոկկո. 17-րդ դարի սկբին Եվրոպայում ձևավորվեց ճարտարապետության նոր ոճ: Ամենամեծ զարգացումը այն ստացել է Իտալիայում: Պարզ երկրաչափական ձևերին, որը ընդունված էր Վերածննդի դարաշրջանում, եկան փոխարինելու բարդ կոմպոզիցիաները, շքեղ դեկորացիաները: Բարոկկոն դինամիկ ոճ է, որի նպատակը զարմացնելն է: Հիմնվելով անտիկ և Վերածննդի ժամանակաշրջանի սկզբունքների վրա` բարոկկոն հրաժարվում է դրանց պարզությունից, համեստությունից և համաչափությունից: Ճարտարապետությունից գրեթե անհետանում են ուղիղ գծերը և հարթությունները, ի հայտ են գալիս շատ մանրամասնություններ և զարդարանքներ: Ինտերյերի ձևավորման համար տարածված են դառնում հայելիներն ու ոսկին, ծեփակերտ մակերևույթն ու նախշած առաստաղները : Ուժեղ զգացումներ փոխանցելու համար քանդակագործությունը պատկերում է ֆիգուրներ, որոնք աչքի են ընկնում կտրուկ շրջապտույտներով, ակտիվ շարժումով: 

Կլասիցիզմ. Հետևելով մաթեմատիկական համաչափությունների և հավասարությունների հին համակարգին` կլասիցիստական ճարտարապետությունը գեղեցիկը տեսնում է հասարակ ու պարզ կառույցների մեջ: Գծերն ուղիղ են` ուղղահայաց կամ հորիզոնական: Գմբեթը, սյուներն ու կամարները նորից դառնում են շինության գլխավոր տարրերը: Կլասիցիզմի մեջ հասարակություն և անհատականություն, մարդ և բնություն, տարերք և գիտակցություն հասկացությունները բևեռացվում են, ինչը դրան մոտեցնում է բարոկկո ոճին: Մեկ այլ նմանություն էլ այն է, որ երկու ոճերի մեջ էլ նկատելի է հակվածությունը համընդհանուր աններդաշնակության գաղափարներին: Վերածննդի և բարոկկոյի սկզբունքները, որոնք կապված էին 17-րդ դարի կլասիցիզմի քաղաքաշինության հետ, ակտիվորեն զարգացնում էին «իդեալական քաղաքի» ստեղծմանն անհրաժեշտ  մտքերը, որի արդյունքը հանդիսացավ քաղաք-նստավայրի լավագույն օրինակը` Վերսալը:

Մադրիդի թագավորական պալատը` որպես բարոկկո ոճի նմուշ

Մադրիդի թագավորական պալատը Իսպանիայի ներկայիս թագավոր Խուան Կառլոս I-ի պաշտոնական նստավայրն է: Շինարարական աշխատանքները սկսվել են 1738թ. Ֆիլիպ 5-րդի նախաձեռնությամբ, ով ցանկանում էր Վերսալի նման պալատ ունենալ: 1764թ. այստեղ հաստատվեց Իսպանիայի թագավոր Կարլ 3-րդի ընտանիքը: Շենքի ներսում կան մոտ 2800 սենյակներ, որոնց մի մասը բաց է զբոսաշրջիկների առջև: Պատճառն այն է, որ պալատն այժմ Իսպանիայի թագավորի մշտական բնակավայրը չէ, և նա այնտեղ լինում է միայն պաշտոնական արարողությունների ժամանակ:

Մադրիդի թագավորական պալատի կահավորանքը միանգամայն համապատասխանում է անհրաժեշտ չափանիշներին, քանի որ այստեղ ցուցադրված են կահույքի, ճենապակու, միջնադարյան զենքերի բացառիկ նմուշներ, Ստրադիվարիուսի ջութակի հայտնի հավաքածուն, Վելասկեսի, Կարավաջոյի և Գոյայի կտավներից:
Դեպի պալատ տանող գլխավոր մուտքը Պլասա-դե-Արմաս հրապարակի կողմից է, որը ռազմական շքերթների համար կատարյալ վայր է: Գլխավոր ճակատի համեստ, բայց միաժամանակ փառահեղ դիզայնը ընդգրկում է շարասյուներ, քիվեր և ճաղաշարք, որոնք պսակում են շինության վերին հատվածը: Բազմաթիվ պատուհանների շարքում երևում են պատշգամբեր, որոնք միացված են առավել մեծ նշանակություն ունեցող սրահներին: Տարիների ընթացքում պալատը թե ներքնապես, թե արտաքնապես փոփոխման է ենթարկվել: Միապետերից յուրաքանչյուրը պալատի սրահների վրա իր հետքն է թողել, դրանց նոր ձևավորում տվել: Դրանցից մեկը Գահական սրահն է, որ առանձնանում է ոչ միայն իր նշանակությամբ, այլ նաև զարդարանքների հարստությամբ ու շքեղությամբ:

Օգտ. հղումներ

http://viimiracula.ru/russian/styles/baroque.htm

http://chitavod.ru/iskusstvo/razlichiya-barokko-i-klassitsizma

http://nashy-in-spain.com/dostoprimechatelnosti/49-korolevskij-dvorets-v-madride.html

http://www.esmadrid.com/ru/portal.do?IDM=93&NM=1&TR=C&IDR=309

http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_pictures/1437/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC